Albrecht Dürer (1471–1528) jest zaliczany do grona najwybitniejszych malarzy renesansu, jego sława była tym większa, że jako jeden z pierwszych wykonywał grafiki, które ze względu na większą dostępność przyczyniły się do jego popularności. Artysta urodził się w Norymberdze i uchodzi za czołowego przedstawiciela renesansu północno europejskiego. Albrecht Durer jest jednym z najbardziej znanych malarzy z chorobą oczu.
Zez jest jednym z najczęstszych schorzeń narządu wzroku najbardziej ogólnie można go podzielić na zbieżny (esotropia) i rozbieżny (exotropia).
Zwykle nasze oczy są skierowane na wprost bez odchyleń. Czasami można urodzić się z odchylonym okiem lub oczami . Zez może być również nabyty lub w wyniku urazu lub operacji oka. Oko w zezie może być skierowane do góry, na dół, na zewnątrz do wewnątrz, oraz kombinacje.
Pierwszy autoportret Durera został namalowany przez artystę srebrnym sztyftem w wieku 13 lat. Przechowywany jest w Albertinie w Wiedniu i nie widać na nim zeza.
Mając 22 lata Durer namalował autoportret z ostem. Tutaj już wyraźnie widoczny jest lewy zez rozbieżny.
Kolejny autoportret pochodzi z czasu gdy artysta miał 26 lat. Obraz przedstawia młodzieńca w ekstrawaganckim stroju. Ze względu na fakt iż artysta patrzy w prawo i nie widać refleksu rogówkowego ciężko stwierdzić zeza.
Dwa lata później malarz przedstawił się w pozie w średniowiecznym malarstwie zarezerwowanej dla Chrystusa. Choć może się wydawać że takie przedstawienie było objawem pychy dla współczesnych miało pokazać iż niesamowity talent malarza jest darem Bożym. Zachwycający jest poziom szczegółów wraz z dobrze zobrazowanymrefleksem rogówkowym. Tutaj widoczny jest lewa exotropia.
Poniższy portret pokazuje artystę w odbiciu lustrzanym, widać na nim lewą rękę artysty zasłaniającą zezujące oko gdy prawe oko fiksuje.
Najwyraźniej Durer odziedziczył chorobę po matce gdyż ta również został przedstawiona z zezem rozbieżnym.
Durer prawdopodobnie cierpiał na zez rozbieżny okresowy. Wyjaśniało by to dlaczego nie został zobrazowany na wszystkich portretach.
dr hab. n. med. Adam Wylęgała FEBO
Przypisy:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer
https://pl.wikipedia.org/wiki/Autoportrety_Albrechta_D%C3%BCrera
_-_1498.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
